Een hoge melkprijs in 2024 zorgt voor fiscale uitdagingen

Ontwikkelingen in 2024

De ontwikkeling van de Nederlandse melkveehouderij staat al enkele jaren onder druk door strenge stikstof wet- en regelgeving en afspraken over Natura 2000 gebieden die in het verleden zijn gemaakt op Europees niveau. Dit zorgt ervoor dat momenteel de vergunningverlening voor nieuwe stallen in de melkveehouderij op slot zit. We zien dat terug in de investeringen die (niet) worden gedaan in stallenbouw. 

Daarnaast is de derogatieregeling de laatste jaren stapsgewijs afgebouwd naar 200 kg N per hectare in 2025 en voor de Nutriënten Verontreinigde (NV) gebieden naar 190 kg N per hectare. Vanaf 2026 zal de uitzonderingspositie voor Nederlandse melkveebedrijven niet langer meer van toepassing zal zijn en wordt de plaatsingsruimte verder verschraald naar 170 kg N per hectare. Het effect van deze wettelijke vereisten is dat de kosten van mestafvoer in grote delen van Nederland enorm zijn gestegen het afgelopen jaar.  

Mede daardoor is de interesse in grond erg hoog, wat effect heeft op de huur- en aankoop grondprijzen. De grondprijzen zijn in 2024 in één jaar tijd gemiddeld gezien bijna 10% gestegen ten opzichte van de grondprijzen in 2023.

De inflatie in Nederland is in 2024 verder gedaald van 3,8% naar gemiddeld gezien 3,3%. De huidige onzekerheid in de wereld zorgt ervoor dat renteverlagingen niet zo snel gaan als dat men eerder had voorspeld. Dat betekent dat rentecontracten die in 2024 vrijkwamen veelal tegen een hogere rente weer zijn vastgesteld. 

Mede door de (te) hoge inflatie zijn ook de arbeidskosten gestegen en arbeid zit verwerkt in bijna alle goederen- en diensten, met als gevolg dat veel kosten op bedrijfsniveau verder zijn gestegen of op hetzelfde niveau zijn gebleven. 
De kosten voor grondstoffen van diervoeders vormen daarin een positieve afwijking omdat handelsrelaties vanaf 2023 zijn verbeterd en omdat 2024 een groeizaam jaar is geweest in de regio West-Europa. Dit zorgde ervoor dat de voerprijzen verder gedaald zijn het afgelopen jaar.
 

Kritieke melkopbrengst melkveehouderij

De resultante van deze geschetste ontwikkelingen zien we terug in de Kritieke Melkopbrengst (KMO) die slechts 0,6 cent per kilogram melk is gedaald en zich nog steeds op een (te) hoog niveau bevindt.

Het goede nieuws is dat gedurende het jaar 2024 de melkprijs is gestegen. Gemiddeld gezien is een melkprijs uitbetaald van 52,4 cent per kilogram melk en met name een hele hoge melkprijs in het laatste kwartaal van 2024. De belangrijkste oorzaak van de hoge melkprijs is dat de melkaanvoer vanaf de zomermaanden is afgenomen. 
De achterliggende oorzaak daarvan is dat het aantal melkkoeien met 1,9% is afgenomen en daarnaast is er sprake van een productiedaling als gevolg van de ziekte Blauwtong in heel Europa. Daarnaast willen melkfabrieken graag hun melkstroom op peil houden wat een opwaarts stuwend effect heeft gehad op de melkprijs.

Al deze genoemde zaken laten zich niet of nauwelijks beïnvloeden door het operationeel handelen van de melkveehouder. Hoe kan je als ondernemer het inkomen voor de toekomst dan wel beïnvloeden. In de cijfers wordt een vergelijk gemaakt met de 25%+ groep die wordt geselecteerd op saldo- melkvee niveau. 

Hoe kun jij als ondernemer ervoor zorgen dat de processen rondom de koe; 
voeren – melken – diergezondheid optimaal worden ingericht, zodat jouw saldo per kilogram dichter naar de vergelijkingsgroep 25%+ opschuift. Dit vergt aandacht en structurele aanpak in combinatie met voerleverancier, dierenarts en bedrijfsadviseurs. 

Saldo- Melkvee als meetinstrument

Bovenstaande grafiek geeft de verschillen weer met de 25+ categorie. Het saldo- melkvee, waarin naast voerkosten en kosten melkvee ook de mestafzetkosten besloten liggen, is het belangrijkste uitgangspunt voor de uiteindelijke kasstroom die wordt gerealiseerd. Daarbij is het belangrijk dat beschikbare productiefactoren als grond, gebouwen, fosfaat, kapitaal en arbeid optimaal worden benut. Dan blijkt dat er in die selectie rondom de koe door de 25%+ al 5,4 cent per kilogram melk meer wordt overgehouden. 

Het saldo- melkvee en Bruto- Overschot zijn daarmee de meest doeltreffende kengetallen binnen de bedrijfsvoering omdat ze iets zeggen over je vakmanschap. Levert meer melk per koe bijvoorbeeld in jouw geval ook een hoger bedrijfssaldo op? Dat is vaak afhankelijk van de beschikbaarheid van grond, ruwvoer, kwaliteit van ruwvoer enzovoort. Is er veel arbeid beschikbaar om veel zelf te kunnen doen of gaat de loonwerker veel werk verrichten. 

Er zijn vele wegen die naar het doel leiden, maar vakmanschap is een belangrijk vertrekpunt voor bedrijfsontwikkeling. Door samen te zoeken naar knelpunten kan je gericht werken aan verbetering. Het kan daarom zinvol zijn om enkele scenario berekeningen te maken op de specifieke situatie zoals die jouw bedrijfsvoering geldt. Leveren de laatste 5 - 10 koeien nog wel toegevoegde waarde op? 

Gerichte doelstelling en keuzes leiden vaak tot een hoger saldo- melkvee, bruto- overschot en uiteindelijk een hogere kasstroom. Vanuit dat punt wordt financiële ruimte gerealiseerd voor de aflossingen, privé onttrekkingen en uiteindelijke marge. Hier ligt de basis voor financieringscapaciteit en bedrijfsontwikkeling. Daarnaast vormen de privé onttrekkingen en marge de financiële beloning voor het ondernemerschap en dat begint dus bij een zo hoog mogelijk bedrijfssaldo- melkvee. 

Blijf daarom werken aan een lange termijnvisie voor uw bedrijf vanuit het gerealiseerde bedrijfsresultaat. Vanuit de gerealiseerde cijfers naar een BAS Melkveeplus kwartaalrapport. Zonder een gerichte aanpak worden de ontwikkelingsmogelijkheden niet groter. 

Liquiditeit geeft ruimte voor bedrijfsontwikkeling 

Het is duidelijk dat er in 2024 gemiddeld gezien een mooie marge is gerealiseerd binnen de melkveehouderij. Dat geeft mogelijkheden voor bedrijfsontwikkeling, maar noopt ook tot reservering. Voor marge en kasstroom ligt nog het fiscale bedrijfsresultaat. Uit onderstaande grafiek blijkt dat het resultaat ook een mooi potentieel vormt voor fiscale optimalisatie. Het zou jammer zijn als de arbeidsbeloning voor een groot deel verdwijnt na ontvangst van de blauwe envelop. Het is daarom zeker verstandig om daar alvast op voor te sorteren en samen met je klantbeheerder of belastingadviseur te kijken naar de mogelijkheden om fiscaal gezien de afdracht zo beperkt mogelijk te houden.

Meer weten?

Bij aaff zijn we graag van betekenis. Wil je sparren over je jaarcijfers of advies en inzicht krijgen in investeringen, resultaten en jouw ambities? Neem dan contact op met een van onze bedrijfsadviseurs.