Expert

Het speelveld in de Nederlandse varkenshouderij verandert razendsnel. Door de Lbv (plus)-regeling en de nieuwe opkoopregeling die minister Wiersma heeft aangekondigd, zal de omvang van de varkenshouderij de komende jaren afnemen. In 2024 werden wekelijks nog 273.000 vleesvarkens in Nederland geslacht. Hiervan werd 25%, oftewel 1 op de 4 varkens, gehouden binnen een concept met het Beter Leven-keurmerk 1 ster. Daarnaast werd 1,5% van de varkens gehouden in een biologisch concept.
Met een verwachte krimp van 30% in de varkenshouderij door opkoopregelingen en afroming, blijft de marktvraag naar Beter Leven 1 ster-varkens echter gelijk. Hierdoor stijgt het marktaandeel naar 35%, oftewel 1 op de 3 varkens die wekelijks geproduceerd worden. Dit verandert de dynamiek in de sector en biedt nieuwe mogelijkheden. Hoe speel jij hierop in?
De aangescherpte eisen voor het Beter Leven keurmerk 1 ster, die op 1 januari 2025 zijn ingegaan, dwingen varkenshouders om keuzes te maken. Ga je investeren in aanpassingen aan de huisvesting, stap je uit het concept en produceer je voor de reguliere markt, of treed je juist toe tot dit segment? Welke strategie kies jij in dit veranderende speelveld?
De Dierenbescherming pleit voor verdere aanscherping van de eisen binnen het Beter Leven keurmerk 1 ster in de komende jaren. Dit betekent dat varkenshouders opnieuw voor de keuze staan: blijf je binnen het concept of kies je voor een alternatieve bedrijfsroute? Het blijft belangrijk om voldoende Nederlandse varkens beschikbaar te houden binnen dit keurmerk en tegelijkertijd de eisen haalbaar en betaalbaar te houden. Is dit voor jou een werkbare situatie?
Steeds meer Beter Leven 1 ster-concepten hanteren een verdienmodel waarbij de uitbetalingsprijs is gebaseerd op zowel de marktprijs als de kostprijs binnen het concept, rekening houdend met de gestelde eisen. Dit betekent dat de markt voor varkensvlees de stijgende kostprijs moet kunnen dragen, zodat het vlees betaalbaar blijft en ondernemers een gezond verdienmodel behouden.
Varkenshouders moeten een sterkere stem krijgen in de voorwaarden binnen het Beter Leven keurmerk 1 ster en de manier waarop deze vertaald worden naar een uniforme kostprijs. Ondernemers die willen innoveren en vooroplopen in toekomstige eisen, zouden hiervoor extra beloond moeten worden. Dit biedt de mogelijkheid om innovaties te testen en op termijn in het concept op te nemen. Als de markt bepaalt, dan betaalt die ook – waardoor wetgeving mogelijk minder noodzakelijk wordt. Wie neemt en krijgt de regie in de sector om jouw stem te laten horen bij het bepalen van voorwaarden en de vertaling naar opbrengstprijzen binnen marktconcepten?
Uit een vergelijking van kostprijzen binnen Europa blijkt dat Nederland goed kan concurreren met andere Europese landen, mits de mestkosten worden verlaagd tot minder dan €20 per kuub mest. Op de wereldmarkt daarentegen, waar de VS en Brazilië een significant lagere kostprijs hebben, is Noordwest-Europa niet competitief. Een strijd die je niet kunt winnen, moet je misschien ook niet aangaan.
De voerwinst in 2024 lag rond de € 1.500 per zeug en € 125 per vleesvarken. Na een goed jaar in 2023 opnieuw een periode met gunstige marktomstandigheden. Voor de komende jaren wordt een normvoerwinst van € 762 per zeug en € 89 per vleesvarken begroot. De jaren 2021 en 2022 lieten zien hoe snel prijzen kunnen dalen, met gemiddelde voerwinsten van slechts € 400 per zeug en € 60 per vleesvarken. Dit benadrukt het belang van een financiële buffer van € 500-€ 700 per zeug en € 25-€ 50 per vleesvarken om weerbaar te blijven. Bij deelname aan Beter Leven 1 ster, met een verdienmodel op basis van markt- en kostprijs, kunnen prijsschommelingen beter worden opgevangen en is een kleinere buffer voldoende. Hoe goed ben jij voorbereid op onverwachte marktschommelingen?
Terugkijkend op 2024 en vooruitkijkend naar de komende jaren, staat vast dat het speelveld flink verandert. Dit biedt nieuwe kansen voor de varkenshouderij. Pak jij ze?
aaff is graag overal van betekenis. Wil jij samen met een expert sparren over jouw bedrijfsplan? Of heb je andere vragen over je bedrijfsvoering? Neem dan contact op met een van onze specialisten.
Altijd op de hoogte van het laatste nieuws
Blijf op de hoogte van het laatste nieuws via onze Instagrampagina.